Een stukje geschiedenis

In 1984 kwam Märklin met een digitaal besturingssysteem voor modelbanen. In eerste instantie voor wisselstroombanen en later ook voor gelijkstroombanen. Ik ging voor die laatste versie. Na het verschijnen van een interface werd besturen met de home computer mogelijk. Märklin bracht een handleiding uit voor het programmeren in Microsoft-Basic en op mijn MS-DOS computer verscheen het eerste treinprogramma. Ik kon op mijn computerscherm de treinen volgen en de treinen trokken netjes op en remden ook af in decoderstappen. Een eenvoudige versie van het huidige Koploper. Maar de MS-DOS computer verdween en Windows kwam. Dat betekende voor mij einde MS-Basic en einde programmeren. Niet voor Paul Haagsma. Hij ontwikkelde het besturingsprogramma Koploper. Met het verschijnen van Koploper kon ik gelukkig ook weer doorgaan. Märklin ging over op een ander protocol en de maker van Märklin Digital voor gelijkstroombanen, de firma Lenz, ging onder eigen naam het systeem uitbrengen en verbeteren. En zo kreeg ik de combinatie Koploper-Lenz die ik tot vandaag nog steeds trouw blijf.

Mijn Lenz digital plus componenten

Voor het Lenz systeem kunt u terecht op de website van  Lenz Digital Plus De systeem opzet staat ook op een afbeelding, verder op deze pagina. Ik toon hier ook een overzicht van wat ik in gebruik heb. Verder zal ik hier opmerkelijke zaken omschrijven. Mijn toepassing van het programma Koploper kunt u zien op de pagina Computerprogramma Koploper.

Op de foto de Lenz onderdelen voor één van de schaduwstations. Vier sporen, elk spoor twee bezetmelders.

V.l.n.r. LB050, terugmelder LR101 en 4x LB100. De vijfde LB100 op de foto behoort tot een andere groep.

Mijn centrale eenheid is de LVZ100, een centrale met ingebouwde versterker. Ik gebruik nog steeds de klassieke handregelaar LH100.

De terugmelding van de baan gaat via de kleine LB100 printjes met de LR101 terugmelder en de LB050 spanningsmelder.

De LVZ100 is met de computer verbonden met een oude  LI100 Interface met seriële RS232 poort.

In de treinen zijn Lenz Goldmini decoders ingebouwd met uitzondering van de ESU LocSound decoder in de Ge 4/5 107.

De nieuwe Ge 4/4 I 610 heeft een Lenz Silver21+ (MTC21, NEM 660)

Bij oudere locomotieven met enigszins versleten overbrenging, kan de lastregeling in deze decoders niet meer optimaal werken. De lok gaat dan stotend rijden. Door de maximum snelheid goed in te stellen (kleinere snelheidstrappen) en de optrek- en remvertraging niet te vergroten kan dit verschijnsel beperkt worden. Ik heb bij Lenz nagevraagd hoe de lastregeling af te stellen. Hun antwoord zal ik hier melden.

Koploper en de Lenz LAN/USB-Interface

Bij de start van mijn nieuwe RhB modelbaan was de oude Lenz LI100 Interface niet meer in de handel. Ik kocht daarom de nieuwe Lenz LAN/USB Interface. Maar na het aansluiten op de laptop en het starten van Koploper kwamen de problemen. Na enige tijd werd geen bezetmelding  meer geregistreerd. Ook bij het afsluiten kwamen alleen nog maar foutmeldingen. Op het Koploperforum was hier al over geschreven, het werd mij duidelijk: Koploper werkte (zonder extra software) niet met de LAN/USB interface van Lenz.

Met behulp van extra software op de laptop was via de LAN poort een virtuele seriële poort aan te maken waarna Koploper wel werkte. Maar dat bleek zo veel te vergen van de processor in de laptop dat deze tegen zijn maximale vermogen zat. De ventilator loeide op de hoogste stand. Dat was niet goed. Maar voor wie het proberen wil: Koploperforum

Bij elke keer dat ik Koploper opstartte moest eerst de COM poort ingesteld worden. Dat kon door die software te starten en een keuzeknop "Create COM" aan te klikken. Het was dus behelpen, maar ik kon even vooruit.

Later kreeg ik gelukkig een goedwerkende oude LI100 interface in handen. Ik kocht een (gebruikte) Toshiba laptop met RS 232 poort. En die combinatie werkte weer als vanouds, ook onder Windows 10! Inmiddels draait het hele systeem al weer jaren zonder fouten.

De omschrijving van mijn versie van Koploper staat op de pagina Computerprogramma Koploper.

Links de Lenz LI100 en rechts de Toshiba met seriële 9-pins com-poort.

Aansluitschema's

De firma Lenz had op 26 februari 2020 het volgende systeem overzicht op hun website staan:

Systeem opbouw Lenz. Bron: website Lenz (aanklikken voor vergroting)

Mijn aansluitschema:

De grijs gekleurde componenten zijn van Lenz en ook terug te vinden in het Lenz schema. Ik heb de centrale LZV100 met handregelaar LH100 uit 2015 met de software versie 3.6.

De schakeldecoders SA-DEC-4-DC zijn van Littfinski, zie ook de pagina Tortoise wisselaandrijving.

De verlichting uit led lampjes heeft een 10 V = spanning gekregen uit een 12 V trafo. De trafo's 1 en 2 zijn van Lenz.

De oude LI100 interface is met de computer verbonden met de al eerder genoemde RS232 seriële connector. 

Mijn keerlusschakelingen van Lenz staan niet in het schema.

Op 25 februari 2020 waren 36 wisselaandrijvingen op de Trafo 2 aangesloten. 11 Wissels werden met handschakelaars omgezet.

Er waren 8 schakeldecoders in gebruik voor 25 wissels en 7 seinbeelden.