Hotel Grischuna staat in Filisur aan het Bahnhofplatz, nabij het oostelijke einde van het stationsemplacement. Het oorspronkelijke Hotel Bahnhof is meerdere keren verbouwd en uitgebreid. Daardoor is het geen mooi gebouw, maar wel heel beeldbepalend. Het mocht op mijn baan niet ontbreken. Ik bouwde het hotel zoals het er stond in 1990, nog voor een grote ombouw in 1993.
De Zwitserse leverancier Pirovino leverde een lasercut bouwdoos van het hotel. Na de bouw van het stationsgebouw van dezelfde leverancier stond voor mij de aankoop van dit model al vast. De onderdelen van het hotel waren echter niet allemaal vergelijkbaar met die van het stationsgebouw. Bestond de kapconstructie van het stationsgebouw nog uit gelaserd (hecht)hout, bij het hotel werd dikker MDF geleverd. De zinken dakplaten waren van karton en niet uit messing. Voor de dakpannen werden Kibri platen van kunststof bijgevoegd. Dat viel mij erg tegen.
Een echte domper waren fouten in het laserwerk en een aantal niet bijgevoegde onderdelen. Pirovino heeft de fabrikant LaserSachen nieuwe onderdelen laten sturen. In die nalevering bleek dat het vervangende materiaal weer dikker was. Een gevolg van de modelontwikkeling, zo werd gezegd. Ook waren vensters toegevoegd die niet in het oorspronkelijke model zaten. De handleiding toonde zelfs nog plaatjes van een nog eerdere uitvoering. Dat maakte het bouwen er niet makkelijker op en de benodigde tijd voor onderzoek werd meer dan die voor de bouw zelf.
Als de bouw klaar is weet je altijd precies hoe iets het beste gebouwd had kunnen worden. Zo was het een hele opgave om de raamomlijsting van 0,15 mm (!) karton precies recht in dezelfde hoogte te plakken. In tegenstelling tot wat de handleiding aangaf had ik beter eerst de vensterbanken kunnen plaatsen en daarop de omlijsting.
Het vakwerk bestond uit strookjes 0,4 mm dik hechthout die volgens een nummerplan in de gevel werden geplakt.
Ik lijm met verdunde houtlijm. Het aanbrengen gebeurt met een kwastje en het is na droging niet zichtbaar. Ook niet onder het uiterst dunne karton.
De wanden van het hotel dienden, nog voor de montage van diverse onderdelen, wit gespoten te worden. Ik heb een hekel aan spuiten. Voor een vlak oppervlak gebruik ik liever de minirollertjes. Het resultaat is even mooi. Maar het wit blijft wel gevoelig voor vuile vingers! En gelaserd hout heeft roetranden ........ Alle onderdeeltjes dus schoon schuren voor montage!
Ook de juiste kleurstelling vroeg veel onderzoek. Zo zaten in het bouwpakket rode raamluiken, net zoals in de werkelijkheid na de grote ombouw in 1993. Maar in 1990 waren de luiken donkerbruin. Daarvoor zelfs een tijdje groen. Er waren niet veel foto's beschikbaar uit 1990. Maar net genoeg om de juiste kleuren te bepalen.
Het grijze sierwerk op de witte gevel was in de periode voor 1993 niet altijd meer grijs. Bij het wit schilderen van de gevels werd dit nog al eens meegenomen. Op oude foto's zie je het dan nog vaag zitten, soms ook onder een afbladderende witte laag. Zoiets moest er ook op het model komen. De letters "Hotel Grischuna" op de westelijke gevel waren echter altijd duidelijk leesbaar.
Alle ramen bestonden uit vijf lagen, een laag venster-"glas" en vier lagen kozijnhout, aan beide zijden van het glas twee lagen. Gelukkig waren de ramen meestal per gevel gegroepeerd. De laagdikte was 0,4 mm, sommige spijltjes waren niet breder dan 0,2 mm! Aanraken betekende verbuigen....
Boven: vijf laagjes. Onder rechts: twee lagen op elkaar geplakt.
Met de folie ertussen ontstaat een pakket van vijf lagen.
Exact op elkaar plakken is hier uiterst belangrijk!
Uitsnijden van vensters zonder beschadigingen te veroorzaken. Loepwerk!
De volgende stap was het plaatsen van de kozijnen in de gevelwand. Ik wist nog van de bouw van het stationsgebouw dat dit een lastig karwei is. De kozijnen pasten naadloos in het MDF, maar elke afwijking gaf wringing en dus beschadiging van de tere houtjes.
Maar het viel dit keer reuze mee! De meesten pasten zuigend in de opening. Slechts een enkele moest wat bijgesneden worden. Op één venster na:
Het rechter raam op de onderste rij moest kleiner zijn.....
... dus timmerwerk in 1:87!
Een fout in het laserwerk. De meest rechtse van de vier ramen in de "Anbau" moest 1,5 mm minder hoog zijn dan de andere drie. En dat was niet in het kozijnhout verwerkt. Gelukkig was er een stukje tussenuit te snijden. Het ingelijmde folie gaf hier voldoende stabiliteit.
Het kon nog kleiner: slechts 4 mm hoog!
En ik kreeg het er nog onbeschadigd in ook.....
Dan de luiken. Die waren gelaserd uit rood gemaakt karton. Uit oude foto's blijkt dat deze bruin moeten zijn. Ik heb nog geen foto van voor 1993 met rode luiken gezien! De luikjes zijn één voor één uitgesneden, geschuurd en geschilderd.
Luiken: Vallejo 871 "Leather brown"
Pas op een macrofoto is te zien waar nog wat bijgewerkt moet worden.
Ik had op het Zwitserse Albulamodell Forum een vraag geplaatst om foto's uit de periode van voor 1993 toen het hotel verbouwd werd. Ik kreeg van een Duitser een hele serie plaatjes uit de periode 1987-1989. Bijzonder welkom. Bij deze nogmaals een hartelijke dank aan Norbert!
De foto's leverden het bewijs dat de werkelijkheid er in detail anders uitzag dan het model uit de bouwdoos. De kleurstelling viel het meeste op. Ik had de rode luiken al bruin gemaakt en ook het nog aan te brengen hout aan het dak wordt bruin en niet grijs. Maar er was meer. Ramen hadden een andere afmeting of de raamindeling was anders. Zie op de foto's de 1e rij ramen boven de straat. Op het bijgebouw, het vakwerkhuis, waren ramen zonder raamlijst aanwezig. Ook waren luiken anders gemonteerd. Dat heb ik gewijzigd. Het meest opvallende was dat sommige ramen in het hoofdgebouw in de zuidgevel geen raamlijst hadden en anderen een witte lijst. Wel zijn er grijze vensterbanken en grijze rolluikkasten. Het was net een spelletje "zoek de 7 verschillen".
Zoek de verschillen.... (linkerfoto's: N. May)
Op het model onder het balkon: Te brede ruimte tussen de vensters. De regenpijp kwam in het model uit boven de deur....
Dan het dak. Dat week sterk af van de werkelijkheid. Maar eerst iets over de goot bij het zinken dak: De goot lag binnen het houtwerk. Daarvoor heb ik de kartonnen dakplaten moeten bijsnijden en de spanten moeten aanpassen.
Dit gaf de handleiding aan ...
... en zo moest het: Goot binnen het houtwerk.
Een volgende uitdaging werd de regenpijp. Bijgeleverd waren metalen staafjes van 1,2 mm dikte. Dat kwam overeen met een 110 mm pijp in het echt. Dit keer wilde ik wel de beugels nabootsen waarmee een regenpijp vastzit op de wand. Zeer dunne messing strookjes had ik niet. Ik heb een poging gewaagd met dunne tape en hiervan strookjes op 0,4 mm breedte afgesneden. Op foto's bleek dat de beugels op 2 m afstand zaten. Op schaal werd dat 22,8 mm. Zie hier de werkwijze en het resultaat:
Isolatietape op 0,4 mm afsnijden.
De strookjes op de goede afstand op de pijp plakken.
Aan de achterzijde aan elkaar drukken en fixeren met een drupje secondelijm. Het overtollige afknippen, de regenpijp schilderen en op de wand plakken, weer met secondelijm.
Dit was op dat moment echt mijn limiet in schaal H0 ......
Het dak werd voor mij ook een groot project. Bij het model van Pirovino zaten kunststof dakplaten van Kibri. Dat zijn geen Zwitserse dakpannen zoals in de werkelijkheid. Ik wilde absoluut een zelfde dakconstructie als bij het stationsgebouw, de plastic Kibri dakpannen vond ik een aanfluiting!
Na overleg heb ik van Pirovino een stapeltje dakplaten uit gips gekregen. Dat waren dakplaten voor het stationsgebouw. Die dunne gipsplaten zijn niet aan te passen zonder breukgevaar. Iets teveel druk op zo'n plaatje en het is: pats! Ik heb 1 mm hechthout besteld waarop de gipsplaten gelijmd werden. Deze vorm van "gewapend" gips is ook bij het stationsgebouw gebruikt. De nabootsing van de latten op de onderzijde van het hechthout is gelaserd door een goede vriend uit Varsseveld, met dank Ronald!
De Kibri dakpannen en de Zwitserse "Herzziegel" uit gips.
Opmeten, ...
... plakken op de ondergrond en daarna op maat zagen ...
... en passen.
Na het pas maken op het gebouw zijn de gips-hechthout delen geschilderd. En daarbij kreeg ik het knap benauwd! Bij het stationsgebouw had ik verdunde Vallejo verf 70.910 Orange Red gebruikt. Deze bleek na een jaar in het geopende potje toch wat stroperiger te zijn als bij de bouw van het stationsgebouw. Ondanks verdunning werd het dak te rood. Even dacht ik dat het hele project verprutst had. Een nabehandeling met eveneens verdunde Vallejo 70.834 Natural Woodgrain gaf een aanvaardbare oplossing. De kleur werd gelijk aan de kleur op het stationsgebouw. Pffff..... Na een wash met Vallejo 76.519 Olive Green waren de plaatjes klaar voor verlijming. Daarbij bleek de kracht van de sandwichconstructie: Een plaat was wat bol, maar kon iets worden bijgebogen zonder breuk in het gips!
En zo werd het dak toch een succes. De gootconstructie van het "Blechdach" is nog voorzien van een afwerkstrip: een hoekprofiel van 0,6 x 1,0 mm. Het zit tegen de grens van mijn Fingerspitzengefühl aan, maar het is gelukt. Dat gaf weer plezier en dus op naar "next level"!
Verder zijn er nog schoorsteentjes geplaatst, dat moest ook anders dan door Pirovino verzonnen. Daarna de regenpijpen en de verschillende hekwerkjes langs de balkons. Verder zag ik rolluiken bij de ramen aan de dalzijde, de ultieme detaillering?
Daarna is het model eens in het zonnetje gezet!
(Alle foto's zijn aanklikbaar)
Boven: de afwerking van de goot met een hoekprofieltje 0,6x1 mm (!)
Rechts: Berken van MBR, hekje en steenwand van Swiss Model Rail.
Na een bouwtijd van 3 maanden (!) had mijn modelbaan er een blikvanger er bij. Het was de investering waard.
Pagina gemaakt op 30-11-2019